مدیر مالی و کنترل کننده اصلی ترین و مهم‌ترین نقش‌های سازمانی را برعهده دارند. با وجود تفاوت‌هایی که میان این دو نقش وجود دارد، عده ای به اشتباه آن‌ها را مشابه و در یک پست قلمداد می‌کنند. ما در این مقاله قصد داریم در پاسخ به سوال تفاوت مدیر مالی و کنترل کننده چیست؟ اطلاعاتی را ارائه دهیم.
مدیر مالی (Financial Manager):
مدیر مالی یکی از اعضای کلیدی تیم مدیریتی سازمان است که مسئولیت‌های مالی و مالیاتی سازمان را بر عهده دارد. این مدیر وظیفه دارد تا به بهبود عملکرد مالی و اقتصادی سازمان کمک کند.
یکی از وظایف و نقش‌های مهم مدیر مالی به تصمیم گیری مالی اختصاص دارد. در واقع مدیر مالی ملزم است در تصمیم گیری‌های مالی اعم از سرمایه‌گذاری‌ها، تأمین منابع مالی، انتخاب منابع تأمین و… مشارکت نماید.
مدیر مالی به تجزیه و تحلیل دقیق داده‌های مالی می‌پردازد تا برای مدیران و تصمیم‌گیران اطلاعات مورد نیاز جهت تصمیم‌گیری‌های استراتژیک را فراهم کند.
یکی دیگر از مسئولیت‌هایی که بر عهده مدیر مالی است، مسئولیت تجزیه و تحلیل منابع مالی اعم از بودجه‌بندی، تخصیص منابع، تجزیه و تحلیل هزینه‌ها و درآمدها می‌باشد.
از دیگر وظایف مدیر مالی می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
- مدیریت مخاطرات مالی: مدیر مالی باید مخاطرات مالی را شناسایی، ارزیابی و مدیریت کند تا از پایداری مالی سازمان اطمینان حاصل کند
- گزارشگری مالی: مدیر مالی وظیفه تهیه گزارشات مالی دوره‌ای و سالیانه را دارد تا به مدیران اطلاعات دقیق و به‌روز در مورد وضعیت مالی سازمان ارائه دهد
- مدیریت تصمیمات مالی استراتژیک: مدیر مالی در تصمیم‌گیری‌های استراتژیک مالی از جمله سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت، انتخاب منابع تأمین مالی و تعیین سیاست‌های سرمایه‌گذاری مشارکت دارد
- بودجه‌بندی: مسئولیت تخصیص منابع برای تهیه بودجه‌ها و برنامه‌های مالی سالیانه
- مدیریت منابع مالی: تسهیل بهبود عملکرد مالی و کنترل هزینه‌ها با رصد منابع مالی و اقتصادی در سازمان
کنترل کننده (Controller):
کنترل کننده یا کنترلر نقش بسزایی در مدیریت مالی سازمان ایفا می‌کند، اما تفاوت‌هایی در نقش و وظایف مدیر مالی و کنترل کننده وجود دارد.
مانیتورینگ و کنترل مالی یکی از مهم ترین وظایف کنترل کننده به شمار می‌رود. در واقع کنترل‌کننده مسئول مانیتورینگ و کنترل هزینه‌ها، بودجه‌ها و عملکرد مالی سازمان است. او تغییرات عملکرد را از نزدیک دنبال می‌کند و در صورت نیاز تصمیمات تصحیحی اتخاذ می‌نماید.
کنترل‌کننده مسئولیت اطمینان از تطابق با قوانین حسابداری و مالیاتی بر عهده کنترل کننده است. در واقع کنترل کننده گزارش‌های مرتبط با مقررات مالیاتی و حسابداری را انجام می‌دهد.
یک کنترل کننده با حسابرسان خارجی یا داخلی همکاری دارد و در فرآیند حسابرسی و بررسی داخلی را کمک می‌نماید. در اغلب موارد کنترل کنندگان دارای توانایی تجزیه و تحلیل دقیق داده‌های مالی هستند. هدف از این امر کمک به تصمیم‌گیری‌های بهتر در زمینه مالی و رفع چالش های سازمانی احتمالی در بحث مالی است.
از دیگر وظایف کنترل کننده در سازمان می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
- کنترل هزینه‌ها و بودجه: کنترل‌کننده مسئول کنترل و مانیتورینگ هزینه‌ها و بودجه‌های سازمان است تا از تطابق با برنامه‌های مالی اطمینان حاصل کند
- تطابق با مقررات حسابداری: وی مسئول تطابق با استانداردهای حسابداری و گزارش‌دهی مالی است تا گزارش‌های دقیق و معتبر تهیه شوند
- مدیریت ریسک مالی: کنترل‌کننده به شناسایی، ارزیابی و مدیریت ریسک‌های مالی مرتبط با عملکرد مالی و تصمیم‌گیری‌های مالی می‌پردازد
- گزارشگری مالی: وی وظیفه تهیه گزارشات مالی دقیق و به‌روز را دارد تا به مدیران اطلاعات کافی جهت تصمیم‌گیری‌های مالی ارائه دهد
- ارتباط با حسابرسان: کنترل‌کننده در ارتباط با حسابرسان داخلی و خارجی جهت ارزیابی عملکرد مالی سازمان و اطمینان از دقت و صحت گزارش‌های مالی قرار دارد
بیشتر بخوانید: تفاوت مدیر ارشد مالی و اجرایی
به طور خلاصه، مدیر مالی بیشتر به مدیریت منابع مالی و تصمیم‌گیری‌های مالی استراتژیک مرتبط است، در حالی که کنترل‌کننده معمولاً مسئول کنترل دقیق‌تر هزینه‌ها، عملکرد مالی و تطابق با مقررات است.
با توجه به نقش‌های متفاوت این دو پست، اغلب در سازمان‌های بزرگ، هر دو نقش به‌طور جداگانه و تخصصی انجام می‌شوند. از طرفی، در سازمان‌های کوچکتر ممکن است برخی از وظایف مدیر مالی و کنترل‌کننده به یک فرد اختصاص داده شود.
